Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Βιογραφία
Κοινοποίηση
Όσο πιο άρρωστος είσαι, όσο πιο αμαρτωλός, όσο πιο πληγωμένος, όσο πιο θλιμμένος, τόσο πιο κατάλληλος είσαι για να σε πάρει στα χέρια του ο Χριστός, και να γιατρέψει, να σε σώσει, να σε λυτρώσει.
Η οικογένεια είναι το κύτταρο η κατ’ οίκων εκκλησία. Εάν διαλυθεί η οικογένεια σύντομα θα επισπεύσει ο Θεός την κρίση. Δεν χρειάζεται ο κόσμος χωρίς οικογένεια.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Χριστός μπορεί ακόμη και αυτά που δεν θεραπεύονται από γιατρούς να τα θεραπεύση, αλλά πρέπει να υπάρχη σοβαρός λόγος και ο πιστός να είναι πολύ πιστός και πολύ δοσμένος στον Χριστό.
Σήμερα αν κάποιος είναι σωστός, τον κοροϊδεύουν.
Όταν σε αδικούν ή σε κοροϊδεύουν προσωπικά, δεν πρέπει να αντιδράς για τον εαυτόν σου. Δεν πάει να μαλώνεις για τον εαυτόν σου.
Εμείς πρέπει να προσευχόμαστε για όλους που μας κακολογούν και να ζητούμε από τον Θεό να τους δίνει μετάνοια, φωτισμό και υγεία και να μην αφήνουμε μέσα μας ούτε ίχνος μίσους γι' αυτούς. Να κρατούμε μόνον την πείρα από τον πειρασμό, να πετούμε όλα τα φαρμάκια.
Όταν ο ονειδισμός δεν είναι δίκαιος, αποταμιεύει κανείς. Ενώ, όταν είναι δίκαιος, ξοφλάει. Γι' αυτό, όχι μόνον πρέπει να υπομένουμε αγόγγυστα αυτόν που μας πειράζει, αλλά και να νιώθουμε ευγνωμοσύνη, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να αγωνισθούμε στην αγάπη, στην ταπείνωση, στην υπομονή.
Ευχαριστώ και πάλι τον Καλό Θεό, που δεν με σιχαίνεται (το μυξιάρικο παιδί Του), αλλά σαν φιλόστοργος Πατέρα, με οικονομάει πάντα με ευλογίες και (μάλιστα τις) πιο πολλές, στις Λαμπρές ημέρες.
- Μακάριοι, όσοι αγαπήσανε τον Χριστό περισσότερο απ' όλα τα του κόσμου και ζούν μακριά του κόσμου και σιμά στον Θεό, με τις παραδεισένιες χαρές, επί της γης,
- Μακάριοι, όσοι κατόρθωσαν να ζούν στην αφάνεια και απέκτησαν μεγάλες αρετές και δεν απέκτησαν ούτε και μικρό όνομα
- Μακάριοι, όσοι κατόρθωσαν να κάνουν τον παλαβό και με αυτόν τον τρόπο προφύλαξαν τον πνευματικό τους πλούτο
- Μακάριοι, όσοι δεν κηρύττουν με λόγια το Ευαγγέλιο, αλλά το ζούνε και κηρύττουν με την σιωπή τους, με την Χάρη του Θεού, η οποία και τους προδίδει
- Μακάριοι, όσοι χαίρονται, όταν τους κατηγορούν αδίκως, παρά όταν τους επαινούν δικαίως για τον ενάρετο βίο τους. Εδώ είναι τα σημάδια της αγιότητος και όχι στον ξερό αγώνα των σωματικών ασκήσεων και τον μεγάλο αριθμό των αγώνων, που όταν δεν γίνονται με ταπείνωση και με σκοπό την απέκδυση του παλαιού μας ανθρώπου, μόνον ψευδαισθήσεις δημιουργούν
- Μακάριοι, αυτοί που προτιμούν να αδικούνται παρά να αδικούν και δέχονται ήρεμα και σιωπηλά τις αδικίες, διότι αυτοί φανερώνουν και εμπράκτως με αυτό ότι πιστεύουν εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα και από Αυτόν περιμένουν να δικαιωθούν και όχι από ανθρώπους, για να εξοφλήσουν εδώ με ματαιότητα
- Μακάριοι, όσοι έχουν γεννηθεί ανάπηροι ή έγιναν από απροσεξία τους, αλλά δεν γογγύζουν και δοξολογούν τον Θεό. Αυτοί θα έχουν την καλύτερη θέση στον Παράδεισο μαζί με τους Ομολογητάς και Μάρτυρας, που δώσανε για την αγάπη του Χριστού τα χέρια και τα πόδια τους και τώρα φιλούν με ευλάβεια στον Παράδεισο συνέχεια τα πόδια και τα χέρια του Χριστού
- Μακάριοι, όσοι γεννηθήκανε άσχημοι και είναι περιφρονημένοι εδώ στην γη, διότι αυτοί δικαιούνται το ομορφότερο μέρος του Παραδείσου, όταν δοξολογούν τον Θεό και δεν γογγύζουν
- Μακάριες οι χήρες που φορέσανε τα μαύρα σ' αυτήν την ζωή, έστω και ακούσια, και ζουν άσπρη πνευματική ζωή και δοξολογούν τον Θεό, χωρίς να γογγύζουν, παρά οι δυστυχισμένες που φορούν παρδαλά και ζούν παρδαλή ζωή
- Μακάρια και τρις μακάρια τα ορφανά που έχουν στερηθεί την μεγάλη στοργή των γονέων τους, διότι αυτά κατόρθωσαν να κάνουν Πατέρα τους τον Θεό από τούτη την ζωή και έχουν παράλληλα και την στοργή που στερηθήκανε των γονέων τους στο Ταμιευτήριο του Θεού, η οποία τοκίζεται
- Μακάριοι οι γονείς που δεν χρησιμοποιούν την λέξη 'μη' στα παιδιά τους, αλλά τα φρενάρουν από το κακό με την αγία τους ζωή, την οποία μιμούνται τα παιδιά, και ακολουθούν τον Χριστό με πνευματική λεβεντιά, χαρούμενα
- Μακάρια τα παιδιά που έχουν γεννηθεί 'εκ κοιλίας μητρός' άγια, αλλά μακαριότερα είναι αυτά που γεννηθήκανε με όλα του κόσμου τα κληρονομικά πάθη και αγωνισθήκανε με ιδρώτες και τα ξεριζώσανε και κληρονομήσανε την Βασιλεία του Θεού εν ιδρώτι του προσώπου
- Μακάρια τα παιδιά που έζησαν από μικρά σε πνευματικό περιβάλλον και έτσι ακούραστα προχωρήσανε στην πνευματική ζωή. Τρις μακάρια όμως είναι αυτά τα αδικημένα παιδιά που δεν βοηθηθήκανε καθόλου (αντιθέτως τα σπρώχνανε στο κακό), αλλά μόλις ακούσανε για τον Χριστό, γυαλίσανε τα μάτια τους, και με μια στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών γυαλίσανε απότομα την ψυχή τους και βγήκανε και από την έλξη της γης και κινηθήκανε στην πνευματική τροχιά
- Καλότυχοι, λένε οι κοσμικοί, οι αστροναύτες που γυρίζουν στον αέρα άλλοτε απ' έξω και άλλοτε από μέσα στο φεγγάρι. Μακάριοι όμως είναι οι εξαϋλωμένοι του Χριστού Παραδεισοναύτες που ανεβαίνουν στον Θεό και γυρίζουν στον Παράδεισο στην μόνιμή τους κατοικία, ταχτικά, με το πιο ταχύτερο μέσο και δίχως πολλά καύσιμα, παρά με ένα παξιμάδι
- Μακάριοι, όσοι δοξάζουν τον Θεό και για το φεγγάρι που τους φέγγει, και περπατούν την νύχτα. Μακαριότεροι όμως είναι αυτοί που το έχουν καταλάβει, ότι ούτε το φως του φεγγαριού είναι του φεγγαριού, αλλά ούτε το δικό τους πνευματικό φως είναι δικό τους αλλά του Θεού. Μα είτε σαν καθρέφτης γυαλίζουν, είτε σαν απλό γυαλί γυαλίζουν, είτε σαν καπάκι από κονσερβοκούτι γυαλίζουν, εάν δεν πέσουν οι ακτίνες του ηλίου, δεν είναι δυνατόν να γυαλίσουν
- Καλότυχοι, λένε οι κοσμικοί, αυτοί που ζουν στα κρυστάλλινα παλάτια και έχουν όλες τις ευκολίες. Μακάριοι όμως είναι αυτοί που κατορθώσανε να απλοποιήσουν την ζωή τους και ελευθερωθήκανε από την θηλιά της κοσμικής αυτής εξελίξεως των πολλών ευκολιών (=των πολλών δυσκολιών) και απαλλαχτήκανε από το φοβερό άγχος της σημερινής εποχής μας
- Καλότυχοι, λένε οι κοσμικοί, αυτοί που μπορούν και απολαμβάνουν τα αγαθά του κόσμου. Μακάριοι όμως είναι αυτοί, που τα δίνουν όλα για τον Χριστό και στερούνται και κάθε ανθρώπινη παρηγοριά πάλι για τον Χριστό και έτσι κατορθώνουν να βρίσκονται κοντά στον Χριστό μέρα νύχτα, με την θεία Του παρηγοριά που είναι πολλές φορές τόσο πολλή, που λέει κανείς στο Θεό: 'Θεέ μου, η αγάπη σου δεν υποφέρεται, διότι είναι πολλή και στην μικρή μου καρδιά δεν χωράει'
- Καλότυχοι αυτοί, που έχουν τις μεγαλύτερες δουλειές και τα μεγαλύτερα μέγαρα, λένοι οι κοσμικοί, διότι αυτοί έχουν όλες τις δυνατότητες και κινούνται άνετα. Μακάριοι όμως είναι αυτοί, που έχουν μια φωλιά, για να κουρνιάζουν και λίγα τρόφιμα και σκεπάσματα, κατά τον θείο Παύλο, και με αυτόν τον τρόπο κατόρθωσαν και αποξενώθηκαν από τον μάταιο κόσμο και την γη την χρησιμοποιούν ως υποπόδιο, σαν παιδιά του Θεού και ο νους τους βρίσκεται συνέχεια κοντά στον Καλό Πατέρα τους Θεό
- Καλότυχοι αυτοί που γίνονται στρατηγοί και υπουργοί και με το οινόπνευμα (έστω για λίγες ώρες) και το χαίρονται αυτό οι κοσμικοί. Μακάριοι όμως είναι αυτοί, που έχουν απεκδυθεί τον παλαιό τους άνθρωπο και έχουν εξαϋλωθεί και κατόρθωσαν να είναι επίγειοι Άγγελοι με το Άγιο Πνεύμα και βρήκανε την παραδεισένια Θεία κάνουλα και πίνουν και μεθούν συνέχεια από το παραδεισένιο κρασί
- Μακάριοι, όσοι έχουν γεννηθεί τρελοί και θα κριθούν και ως τρελοί και έτσι θα εισαχθούν στον Παράδεισο, χωρίς διαβατήριο. Μακάριοι είναι όμως και τρις μακάριοι οι πολύ γνωστικοί που κάνουν τον τρελό για την αγάπη του Χριστού και κοροϊδεύουν όλη την ματαιότητα του κόσμου, που η δια Χριστόν αυτή τους τρέλα αξίζει περισσότερο απ' όλη την γνώση και την σοφία των σοφών όλου του κόσμου τούτου.
Προσπαθώ να συντρίβομαι μπροστά στο Θεό, απλώνοντας τις αμαρτίες και τις αχαριστίες μου, να ζητώ ταπεινά το έλεός Του και να Τον ευγνωμονώ δοξολογώντας.
Εγώ ζητώ από τον Θεό να με αξιώσει να ζήσω, όπως θέλει Εκείνος, εις ένδειξη ευγνωμοσύνης για όσα μου έδωσε από μικρό παιδί. Και ύστερα ας με βάλει στην κόλαση, διότι αυτή μου αξίζει... Και μέσα όμως στην κόλαση, ας είμαι στο πιο βαθύ σκοτάδι, ας έχω όλους τους πόνους, μόνο ένα θα ήθελα: να μπορώ να δοξάζω τον Θεό.
Όταν νιώσει κανείς τις μεγάλες ευλογίες του Θεού, δυναμώνει, θερμαίνεται η καρδιά του και φθάνει στην αδιάλλειπτη προσευχή. Όλοι οι άνθρωποι δέχονται τις πλούσιες ευλογίες του Θεού, αλλά λίγοι ευχαριστούν τον Θεό και είναι ευχαριστημένοι και χαρούμενοι κοντά στο Χριστό.
Όποιος αισθάνεται ευγνωμοσύνη προς τον πλησίον του για μια μικρή ευεργεσία που του κάνει, αναμφιβόλως η ευγνωμοσύνη του προς τον Χριστό, ο Οποίος του έδωσε και του δίνει άφθονες ευλογίες, θα είναι απείρως μεγαλύτερη...
Ο Θεός κάθε στιγμή χαϊδεύει με την αγάπη Του τις καρδιές όλων των ανθρώπων, αλλά εμείς δεν το καταλαβαίνουμε, γιατί οι καρδιές μας έχουν πιάσει πουρί. Όταν καθαρίσει την καρδιά του ο άνθρωπος, συγκινείται, διαλύεται, τρελλαίνεται, γιατί βλέπει τις ευεργεσίες, τις καλοσύνες του Θεού, που όλους τους αγαπά το ίδιο. Γι' αυτούς που ταλαιπωρούνται, πονάει• γι' αυτούς που ζουν πνευματική ζωή, χαίρεται. Είναι αρκετό και μόνο οι ευεργεσίες του Θεού, εάν τις σκεφτεί μια φιλότιμη ψυχή, να την τινάξουν στον αέρα• πόσο μάλλον, εάν σκεφτεί και τις πολλές της αμαρτίες και την πολλή ευσπλαγχνία του Θεού! Όταν βλέπει ο άνθρωπος την φροντίδα του Θεού, αν έχουν καθαρίσει τα μάτια της ψυχής του, αισθάνεται και ζει όλη την Θεία Πρόνοια με την ξεφλουδισμένη ευαίσθητη καρδιά του και διαλύεται πια από ευγνωμοσύνη• παλαβώνει με την καλή έννοια. Γιατί οι δωρεές του Θεού, όταν ο άνθρωπος τις αισθάνεται, δημιουργούν ρωγμή στην καρδιά του, την ραγίζουν. Έπειτα, καθώς το χέρι του Θεού χαϊδεύει την φιλότιμη καρδιά του και εγγίζει την ρωγμή, τινάζεται εσωτερικά ο άνθρωπος και μεγαλώνει η ευγνωμοσύνη του προς τον Θεό. Όσοι αγωνίζονται και συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους και τις ευεργεσίες του Θεού και εμπιστεύονται τον εαυτό τους στην μεγάλη Του ευσπλαγχνία, ανεβάζουν την ψυχή τους στον Παράδεισο με πολλή σιγουριά και με λιγότερο κόπο σωματικό.
Στην εποχή μας δεν πέρασαν οι άνθρωποι ούτε πολέμους, ούτε πείνα και λένε ότι δεν έχουν ανάγκη και από τον Θεό. Τα έχουν όλα και γι' αυτό δεν εκτιμούν τίποτε. Αν όμως έρθει δύσκολος καιρός, πείνα κ.λ.π. και δεν έχουν τι να φάνε, τότε θα εκτιμήσουν και το ψωμί και την μαρμελάδα και όσα θα στερηθούν. Άμα δεν δοξάζουμε τον Θεό, επιτρέπει ο Θεός να έρθει μια δοκιμασία, για να εκτιμήσουμε τα πράγματα. Ενώ, όταν τα εκτιμούμε, δεν επιτρέπει ο Θεός να συμβεί τίποτε το κακό.
Η δοξολογία αγιάζει τα πάντα. Με την δοξολογία, διαλύεται ο άνθρωπος από ευγνωμοσύνη, παλαβώνει με την καλή έννοια, πανηγυρίζει τα πάντα. Και όταν ο άνθρωπος ευχαριστεί τον Θεό, ακόμη και για τα λίγα, έρχεται μετά τόσο πλούσια η ευλογία του Θεού, που δεν μπορεί να την αντέξει· και τότε, ο διάβολος δεν μπορεί πια να σταθεί και φεύγει.
Στο χώρο της δοξολογίας υπάρχουν δύο καταστάσεις. Αν ο άνθρωπος δεν περάσει από την πρώτη, δεν μπορεί να φτάσει στην δεύτερη. Στην πρώτη κατάσταση, έχει κανείς πίκρες, αλλά όλα τα παίρνει δεξιά. Βάζει καλό λογισμό, ρίχνει το βάρος στον εαυτόν του, ταπεινώνεται μετανοεί και ευχαριστεί για όλα τον Θεό: ''Θεέ μου λέει, Σε ευχαριστώ! Εξ αμαρτιών μου τα περνάω αυτά... Μου χρειάζονται περισσότερα, αλλά δεν αντέχω. Σε παρακακαλώ, δώσε μου υπομονή και δύναμη, για να αντέξω...''. Τότε βομβαρδίζεται από την Θεία παρηγοριά και περνάει στην δεύτερη κατάσταση. Στην δεύτερη κατάσταση, βρίσκονται όσοι έχουν περάσει το στάδιο της μετανοίας και ένοιωσαν την Θεία παρηγοριά, που φέρνει η άφεση των αμαρτιών. Πέρασαν δηλ. από το χαροποιό πένθος και έφτασαν στην δοξολογία. Τότε ο άνθρωπος δεν έχει πίκρες, αλλά νοιώθει μια Θεία αγαλλίαση, μια ευγνωμοσύνη προς τον Θεό, που δεν μπορεί να την αντέξει. Λέει συνέχεια το ''Δόξα σοι ο Θεός!'', ευχαριστεί τον Θεό για τις μεγάλες Του ευεργεσίες, για την μεγάλη Του αγάπη και μετά μόνη της η ψυχή κινείται στην ευχή, στην δοξολογία του Θεού ή ζητά συγχώρεση από τον Θεό, γιατί δεν ανταποκρίθηκε στις ευλογίες Του.
Πολλοί ούτε καν καταλαβαίνουν από τι μπόρες μας γλυτώνει ο Θεός και ούτε καν το σκέφτονται, για να δοξολογήσουν τον Θεό.
Το θυμίαμα που καίμε, το ανάβουμε για δοξολογία στον Θεό. Τον δοξολογούμε και Τον ευγνωμονούμε για τις μεγάλες ευεργεσίες Του σε όλο τον κόσμο. Το θυμίαμα είναι και αυτό μια προσφορά.
Στην Ήπειρο γνώριζα 2 γεωργούς. Ο ένας ήταν οικογενειάρχης και είχε ένα-δυό χωραφάκια και εμπιστευόταν τα πάντα στον Θεό. Εργαζόταν, όσο μπορούσε, χωρίς άγχος. «Θα κάνω ό,τι προλάβω», έλεγε. Μερικές φορές άλλα δεμάτια σάπιζαν από την βροχή, γιατί δεν προλάβαινε να τα μαζέψει, άλλα του τα σκόρπιζε ο αέρας και όμως για όλα έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός» και όλα του πήγαιναν καλά. Ο άλλος είχε πολλά κτήματα, αγελάδες κ.λπ., δεν είχε και παιδιά. Αν τον ρωτούσες «πώς τα πάς;», «άσ' τα, μην τα ρωτάς», απαντούσε· ποτέ δεν έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός», όλο γκρίνια ήταν. Και να δείτε, άλλοτε του ψοφούσε η αγελάδα, άλλοτε του συνέβαινε το ένα, άλλοτε το άλλο. Όλα τα είχε, αλλά προκοπή δεν έκανε. Γι' αυτό λέω, η δοξολογία είναι μεγάλη υπόθεση. Από μας εξαρτάται, αν γευτούμε ή όχι τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός.
Θα πρέπει, τον έρωτα που έχουμε για τα γήινα και τα φθαρτά, να τα μετουσιώνεται κάποτε στον Θείο Έρωτα, στον Έρωτα για τον Θεό και για τα αθάνατα.
Τα παιδιά που καλλιεργούν την ερωτική έλξη από μικρά, γυρίζουν εκεί το κουμπί πριν έρθει η κατάλληλη ώρα και ύστερα, όταν έρθει εκείνη η ώρα, το κουμπί είναι ήδη γυρισμένο και δεν μπορούν να χαρούν, γιατί έζησαν αυτήν την χαρά τότε, που δεν ήταν κατάλληλος καιρός. Ενώ όσα παιδιά προσέχουν, χαίρονται περισσότερο, όταν έρθει ο κατάλληλος καιρός και μέχρι τότε έχουν πολλή γαλήνη.
Όσο περισσότερα γνωρίζει κάποιος, τόσο περισσότερο ευθύνη έχει. Και όσοι αποφεύγουν να ξέρουν, για να μην έχουν ευθύνη, αυτό είναι πονηριά.
Πολλές φορές ακούω και εγώ μερικούς ανθρώπους να λένε, ότι φταίει ο πειρασμός (διάβολος), όταν ταλαιπωρούνται, ενώ φταίνε οι ίδιοι που δεν αντιμετωπίζουν σωστά τα πράγματα. Έπειτα ο πειρασμός, πειρασμός είναι. Την δουλειά του κάνει. Να μην τα φορτώνουμε και όλα στον πειρασμό. Ένας υποτακτικός, που ζούσε σε μια Καλύβη με τον Γέροντά του, μια φορά που έμεινε για λίγο μόνος του, πήρε ένα αυγό, το έβαλε πάνω σε ένα κλειδί - ήταν από εκείνα τα μεγάλα, τα παλιά κλειδιά - και άναψε από κάτω ένα κερί, για να το ψήσει! Μπαίνει ξαφνικά ο Γέροντας και τον βλέπει. ''Τί κάνεις εκεί; του λέει. Να, Γέροντα, ο πειρασμός με έβαλε να ψήσω εδώ ένα αυγό, του λέει ό υποτακτικός του. Και τότε ακούστηκε μια άγρια φωνή: Αυτήν την τέχνη εγώ δέν την ήξερα. Απ' αυτόν την έμαθα! Ο διάβολος μερικές φορές κοιμάται και εμείς τον προκαλούμε.
Όταν έρχεται ένα παιδί από μια οικογένεια που τον γνωρίζω και βλέπω, ότι με την τακτική του καταστρέφει την οικογένεια, του λέω: «Κοίταξε, αν δεν διορθωθείς, θα το πω στην μητέρα σου. Δεν έχεις δικαίωμα εσύ να έρχεσαι σ' εμένα να μου τα λες και πάλι να συνεχίζεις το βιολί σου. Θα το πω στην μάνα σου, για να προφυλάξω την οικογένειά σας». Όταν έχη κανείς μετάνοια, καλά. Αλλά όταν συνεχίζει την τακτική του, πρέπει να μιλήσω· έχω ευθύνη.
Το ακαταλόγιστο, το έχει ένας που δεν μπορεί να σκεφτεί και όχι αυτός που δεν προσέχει.
Καλύτερα να ρωτάς για ένα πρόβλημά σου. Να μην ζητάς πληροφορία από τον Θεό, εφόσον μπορείς να συμβουλευτείς κάποιον άνθρωπο, γιατί μπορεί να πλανηθείς. Πάντοτε, όταν υπάρχει άνθρωπος πνευματικός, τον οποίο μπορείς να ρωτήσεις, πρέπει να ρωτήσεις. Όταν δεν υπάρχει άνθρωπος να ρωτήσεις - λ.χ. βρίσκεσαι στην έρημο -, αλλά υπάρχει μέσα σου η δίψα της υπακοής, τότε ο Καλός Θεός γίνεται ο Ίδιος Γέροντας και σε φωτίζει και σε πληροφορεί. Δεν μπορείς, ας υποθέσουμε, να βρεις κάποιον, για να σου εξηγήσει ένα χωρίο από την Αγία Γραφή; Τότε σε φωτίζει ο Θεός και το καταλαβαίνεις.
Εγώ για ένα ατομικό μου θέμα, πάντοτε θα ρωτήσω. Την δική μου λύση και σοφότερη να είναι, την θεωρώ την μεγαλύτερη βλακεία, όταν πρόκειται για προσωπικό μου θέμα. Ούτε πάω σε κάποιον που ξέρει τι με αναπαύει, αλλά σε κάποιον που δεν ξέρει. Βλέπεις και ένας γιατρός, για να είναι σίγουρος ότι έκανε καλή διάγνωση σε μια δύσκολη περίπτωση, συμβουλεύεται και άλλον γιατρό! Όσο πνευματικός άνθρωπος και αν είναι κανείς και όσο καλή τακτοποίηση και αν κάνει μόνος του στα θέματά του, δεν μπορεί να αναπαυθεί, γιατί ο Θεός θέλει ο άνθρωπος να βοηθιέται από τον άνθρωπο και να διορθώνεται δια του ανθρώπου. Τα οικονομάει έτσι ο Θεός, για να ταπεινώνεται ο άνθρωπος.
Το πιο σίγουρο είναι να συμβουλεύεται ο καθένας τον Πνευματικό του. Να τον συμβουλεύεται και να μην αποφασίζει μόνος του για τα δύσκολα θέματα, ούτε να αντιμετωπίζει μόνος του τις δυσκολίες που συναντά στον αγώνα του.
Όταν σε ρωτούν για ένα θέμα, να μην βιάζεσαι να απαντήσεις, αλλά να ζητάς από τον Θεό να σε φωτίσει και να λες: ''Θεέ μου, φώτισέ με να πω αυτό που πρέπει'' και ο Θεός θα σου δίνει λόγο, ανάλογα με την περίπτωση. Η βιαστική απάντηση είναι του μυαλού, ενώ η απάντηση που περνάει μέσα από την προσευχή, είναι του Θεού.
Η μεγαλύτερη περιουσία για τον κόσμο είναι η ευχή των γονέων. Όπως και στην μοναχική ζωή, η μεγαλύτερη ευλογία είναι να πάρεις την ευχή του Γέροντά σου.
Η ευχή των γονέων είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά για τα παιδιά. Ειδικά η ευχή της μάνας είναι μεγάλο πράγμα! Κάποιος έλεγε: «Κάθε λόγος της μητέρας μου είναι και μια λίρα χρυσή!». Να, και πριν από καιρό πόση εντύπωση μου έκανε κάποιος από το Γιοχάνεσμπουργκ! Ήρθε στο Καλύβι το φθινόπωρο. «Γέροντα, η μάνα μου αδιαθέτησε, μου λέει, και ήρθα να την δω». Τρεις μήνες δεν πέρασαν, τα Χριστούγεννα ξαναήρθε. «Πώς πάλι εδώ;», τον ρωτάω. «Έμαθα, μου λέει, πως πάλι αδιαθέτησε η μάνα μου και ήρθα να φιλήσω το χέρι της, γιατί είναι ηλικιωμένη και μπορεί να πεθάνει. Για μένα η μεγαλύτερη περιουσία είναι η ευχή της μάνας μου». Εξήντα χρονών άνθρωπος ξεκίνησε από το Γιοχάνεσμπουργκ και ήρθε στην Ελλάδα, για να φιλήσει το χέρι της μάνας του! Και τώρα τέτοια ευλογία έχει, που σκέφτεται να κάνει ένα γηροκομείο μεγάλο για τους κληρικούς και να το χαρίσει στην Εκκλησία. Δηλαδή τις ευλογίες δεν έχει που να τις βάλει κατά κάποιον τρόπο...
Κάθε φορά που λέτε σε κάποιον: ''χρόνια πολλά!'' για την ονομαστική του εορτή, να λέτε: ''χρόνια πολλά και ευάρεστα στον Θεό!''.